Mụn trứng cá, nỗi ám ảnh của tuổi dậy thì và cả những người trưởng thành, luôn là vấn đề nan giải khiến nhiều người loay hoay tìm cách giải quyết. Trong số đó, nặn mụn bằng tay dường như là phương pháp "truyền thống" được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên, liệu việc tự ý nặn mụn có thực sự an toàn và hiệu quả? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn khoa học và chuyên sâu về vấn đề này, giúp bạn hiểu rõ hơn về tác hại của việc nặn mụn không đúng cách và những phương pháp điều trị mụn an toàn, hiệu quả.

I. Mụn hình thành như thế nào?

Để hiểu rõ tại sao nặn mụn có thể gây hại, trước hết chúng ta cần nắm được cơ chế hình thành nên những nốt mụn đáng ghét này.

1. Lỗ chân lông bị tắc nghẽn

Mụn trứng cá thực chất là kết quả của quá trình viêm nhiễm xảy ra khi lỗ chân lông bị tắc nghẽn. Lỗ chân lông là những ống nhỏ li ti trên da, có nhiệm vụ bài tiết bã nhờn - một chất dầu tự nhiên giúp giữ ẩm cho da. Tuy nhiên, khi lỗ chân lông bị bít kín bởi bã nhờn dư thừa, tế bào chết, bụi bẩn và vi khuẩn, mụn sẽ bắt đầu hình thành.

Bã nhờn do tuyến bã nhờn tiết ra, thông thường sẽ di chuyển lên bề mặt da qua lỗ chân lông. Tuy nhiên, khi tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, lượng bã nhờn tiết ra nhiều hơn bình thường, kết hợp với tế bào chết và bụi bẩn, sẽ tạo thành nút chặn bít kín lỗ chân lông.

Trong môi trường bịt kín, thiếu oxy bên trong lỗ chân lông, vi khuẩn Propionibacterium acnes (P. acnes) – loại vi khuẩn thường trú trên da – sẽ sinh sôi nảy nở mạnh mẽ. P. acnes sẽ tấn công nút chặn này, gây ra phản ứng viêm, tạo thành mụn viêm sưng đỏ.

2. Các yếu tố góp phần gây ra mụn trứng cá

Có nhiều yếu tố khác nhau có thể góp phần làm tăng nguy cơ hình thành mụn trứng cá, bao gồm:

2.1.Yếu tố di truyền

Nếu cha mẹ bạn có tiền sử bị mụn trứng cá, khả năng bạn cũng gặp phải tình trạng này sẽ cao hơn. Điều này cho thấy yếu tố di truyền đóng một vai trò nhất định trong việc hình thành mụn.

2.2. Sự thay đổi nội tiết tố

Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì, mang thai, chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới, có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ hơn, dẫn đến tăng tiết bã nhờn và làm tăng nguy cơ nổi mụn.

2.3. Chế độ ăn uống

Một chế độ ăn uống thiếu khoa học, nhiều đường, chất béo, đồ cay nóng, thức ăn nhanh, có thể làm tăng sản xuất bã nhờn và ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố, từ đó làm tăng nguy cơ nổi mụn.

2.4 Stress

Căng thẳng, stress kéo dài cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra mụn trứng cá. Khi bạn bị stress, cơ thể sẽ sản xuất ra hormone cortisol, hormone này có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn.

2.5. Mỹ phẩm

Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp với loại da, không làm sạch da kỹ càng trước khi đi ngủ, lạm dụng mỹ phẩm trang điểm… cũng có thể gây bít tắc lỗ chân lông và tạo điều kiện cho mụn hình thành

II. Vì sao nhiều người có thói quen nặn mụn?

Dù biết mụn có thể gây mất thẩm mỹ, ảnh hưởng đến sự tự tin, nhưng việc nặn mụn, đặc biệt là nặn mụn không đúng cách, lại có thể gây ra nhiều tác hại khôn lường cho làn da. Vậy tại sao nhiều người vẫn có thói quen nặn mụn?

1. Tâm lý muốn loại bỏ ngay

Có lẽ, sức hấp dẫn mạnh mẽ nhất của việc nặn mụn nằm ở cảm giác "thỏa mãn" tức thì mà nó mang lại. Giữa những bộn bề lo toan của cuộc sống, khi bất ngờ phát hiện những nốt mụn "xấu xí" trên gương mặt, chúng ta thường khao khát muốn loại bỏ chúng ngay lập tức. Hành động nặn mụn, dù có thể gây đau đớn, nhưng lại giống như một cách giải tỏa stress hiệu quả, mang đến cảm giác chiến thắng khi tận mắt nhìn thấy nhân mụn được đẩy ra ngoài. Cảm giác da mặt sạch sẽ, bớt sưng sau khi nặn mụn càng củng cố thêm niềm tin vào hiệu quả của phương pháp này.

2. Thiếu hiểu biết về tác hại

Không phải ai cũng nhận thức được đầy đủ về tác hại của việc nặn mụn không đúng cách. Nhiều người cho rằng nặn mụn chỉ là một hành động đơn giản, vô hại, và không lường trước được những hậu quả nghiêm trọng mà nó có thể gây ra cho làn da. Họ chỉ đơn thuần cho rằng nặn mụn sẽ khiến da đẹp hơn.

3. Tiện lợi và tiết kiệm chi phí

So với việc phải dành thời gian và tiền bạc để đến gặp bác sĩ da liễu, tự nặn mụn có vẻ là một giải pháp nhanh chóng và dễ dàng hơn nhiều, đặc biệt là đối với những người bận rộn, không có nhiều thời gian hoặc điều kiện kinh tế eo hẹp. Trong khi đó, nặn mụn tại nhà lại có vẻ là một giải pháp "Nhanh - Gọn - Rẻ" hấp dẫn. Chỉ cần một chút thời gian rảnh rỗi, một chiếc gương soi. Chính sự tiện lợi và tiết kiệm chi phí này đã vô tình biến việc tự nặn mụn trở thành một cạm bẫy đối với nhiều người, khiến họ bỏ qua những rủi ro tiềm ẩn và hậu quả lâu dài mà nó có thể gây ra.

4. Áp lực từ xã hội

Ngày nay, hình ảnh một làn da mịn màng, không tì vết đã trở thành một chuẩn mực vẻ đẹp được xã hội đề cao. Từ những hình ảnh quảng cáo lung linh trên truyền hình, tạp chí, mạng xã hội, đến những lời khen ngợi dành cho những người sở hữu làn da đẹp, tất cả đều góp phần tạo nên một áp lực vô hình đối với những người bị mụn trứng cá.

Họ có thể cảm thấy tự ti, xấu hổ khi xuất hiện trước đám đông với khuôn mặt chi chít mụn. Họ lo lắng về việc bị người khác đánh giá, phán xét, thậm chí là bị kỳ thị. Họ luôn cố gắng che giấu những nốt mụn bằng lớp trang điểm dày cộm, hoặc né tránh những hoạt động xã hội.

Áp lực từ xã hội đã khiến nhiều người bị mụn trở nên mặc cảm, thiếu tự tin, và luôn khao khát có được một làn da "hoàn hảo". Chính nỗi ám ảnh này đã dẫn dắt họ tìm đến những phương pháp "giải quyết nhanh" như nặn mụn, mà không cân nhắc đến hậu quả về lâu dài.

III. Tác hại khôn lường của việc nặn mụn không đúng cách

Mặc dù có thể mang lại cảm giác “thỏa mãn” nhất thời, nhưng việc nặn mụn bằng tay, đặc biệt là khi thực hiện không đúng cách, tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây hại cho làn da của bạn.

1. Nhiễm trùng – Mối nguy hiểm tiềm tàng

Khi bạn nặn mụn bằng tay, vi khuẩn từ tay, móng tay, dụng cụ nặn mụn không được vệ sinh sạch sẽ, có thể dễ dàng xâm nhập vào vết thương hở trên da. Điều này có thể gây ra nhiễm trùng, khiến mụn sưng to, đau nhức, chảy mủ, và thậm chí lan rộng sang các vùng da xung quanh.

2. Sẹo thâm, sẹo rỗ – Nỗi ám ảnh dai dẳng

Nặn mụn không đúng cách, ví dụ như nặn mụn khi chưa chín, nặn quá mạnh tay, có thể làm tổn thương các mô da, phá vỡ cấu trúc collagen và elastin – hai thành phần quan trọng giúp duy trì độ đàn hồi và săn chắc của da. Điều này dẫn đến hình thành sẹo thâm, sẹo rỗ vĩnh viễn, khiến làn da trở nên sần sùi, gồ ghề, và rất khó để phục hồi hoàn toàn.

3. Mụn lan rộng – Vòng luẩn quẩn khó thoát

Khi bạn nặn mụn, vi khuẩn và bã nhờn từ nhân mụn có thể bị đẩy sâu hơn vào trong da, lây lan sang các lỗ chân lông lân cận. Điều này khiến mụn lan rộng, xuất hiện thêm nhiều nốt mụn mới, và khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn.

4. Tăng sắc tố da – Vết tích khó phai mờ

Nặn mụn sai cách có thể kích thích sản sinh melanin – sắc tố quyết định màu da. Điều này gây ra tình trạng tăng sắc tố da, khiến vùng da bị mụn trở nên thâm sạm, xỉn màu, và mất thẩm mỹ. Những vết thâm này thường rất khó mờ và cần thời gian dài để phục hồi.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Minh Thu, chuyên khoa Da liễu - Bệnh viện Da liễu Trung ương: "Nặn mụn là một thủ thuật y khoa, cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu có chuyên môn và trong môi trường vô trùng. Việc tự ý nặn mụn tại nhà tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể gây nhiễm trùng, sẹo và khiến tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn."

IV. Các phương pháp điều trị mụn tại nhà an toàn và hiệu quả

Ngày nay, với sự tiến bộ của y học hiện đại, có rất nhiều phương pháp điều trị mụn trứng cá an toàn và hiệu quả, giúp bạn thoát khỏi nỗi lo về mụn và tự tin tỏa sáng. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến:

1. Sử dụng thuốc bôi

Thuốc bôi là một trong những phương pháp điều trị mụn phổ biến nhất, được sử dụng để điều trị các loại mụn nhẹ và vừa. Các loại thuốc bôi thường chứa các thành phần sau:

• Benzoyl peroxide: Có tác dụng diệt khuẩn P. acnes, giảm viêm, thông thoáng lỗ chân lông.

• Retinoid: Giúp kiểm soát sự sừng hóa của tế bào, ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông, giảm viêm và kích thích tái tạo da.

• Axit salicylic: Loại bỏ tế bào chết, làm sạch lỗ chân lông, giảm viêm và sưng.

Tùy vào tình trạng mụn và loại da của bạn, bác sĩ da liễu sẽ kê đơn loại thuốc bôi phù hợp và hướng dẫn cách sử dụng an toàn, hiệu quả.

2. Sử dụng thuốc uống 

Trong trường hợp mụn nặng, viêm nhiễm, hoặc không đáp ứng với thuốc bôi, bác sĩ có thể kê đơn thuốc uống để điều trị mụn từ bên trong. Một số loại thuốc uống thường được sử dụng bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, giảm viêm nhiễm.

• Thuốc nội tiết tố: Điều hòa nội tiết tố, giảm tiết bã nhờn, ngăn ngừa hình thành mụn mới.

Lưu ý, việc sử dụng thuốc uống cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ, tránh lạm dụng hoặc tự ý mua thuốc uống khi chưa có sự cho phép của bác sĩ.

3. Peel da hóa học

Lột da hóa học là phương pháp sử dụng các chất có tác dụng tẩy tế bào chết, làm sạch sâu lỗ chân lông, giúp da thông thoáng, giảm mụn và thâm. Một số chất thường được sử dụng trong lột da hóa học bao gồm:

• Axit alpha hydroxy (AHA): Ví dụ như axit glycolic, axit lactic... có tác dụng loại bỏ lớp tế bào chết trên bề mặt da, kích thích tái tạo tế bào mới.

• Axit beta hydroxy (BHA): Chủ yếu là axit salicylic, có khả năng thâm nhập sâu vào lỗ chân lông, loại bỏ bã nhờn và tế bào chết, giảm mụn và viêm.

Lột da hóa học cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu hoặc kỹ thuật viên được đào tạo bài bản, để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

VII. Chăm sóc da mụn đúng cách 

Bên cạnh việc áp dụng các phương pháp điều trị mụn chuyên nghiệp, việc chăm sóc da đúng cách tại nhà cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc ngăn ngừa mụn và hỗ trợ quá trình điều trị. Hãy coi việc chăm sóc da như việc "vun trồng" cho một khu vườn trên gương mặt bạn, trong đó mỗi bước chăm sóc đều góp phần nuôi dưỡng cho "khu vườn" ấy luôn tươi tốt và khỏe mạnh.

1. Làm sạch da

Làm sạch da là bước cơ bản và quan trọng nhất trong quy trình chăm sóc da mụn. Việc làm sạch da đúng cách sẽ giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn dư thừa, và vi khuẩn trên bề mặt da, ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn mới.

Hãy rửa mặt 2 lần/ngày với sữa rửa mặt dịu nhẹ, phù hợp với loại da của bạn. Tránh sử dụng sữa rửa mặt có độ pH quá cao hoặc chứa các thành phần gây kích ứng da. Massage nhẹ nhàng theo chuyển động tròn và rửa sạch với nước ấm. Sau đó, lau khô mặt bằng khăn mềm.

2. Tẩy tế bào chết 

Tế bào chết là một trong những nguyên nhân chính gây bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn. Tẩy tế bào chết đều đặn sẽ giúp loại bỏ lớp tế bào chết trên bề mặt da, giúp da thông thoáng, hấp thụ dưỡng chất tốt hơn, và ngăn ngừa mụn.

Bạn nên tẩy tế bào chết 1-2 lần/tuần, tùy vào loại da và tình trạng mụn của bạn. Chọn sản phẩm tẩy tế bào chết dịu nhẹ, phù hợp với da mụn, và thực hiện theo hướng dẫn trên bao bì. Tránh chà xát quá mạnh hoặc sử dụng sản phẩm quá thường xuyên, vì có thể gây kích ứng và tổn thương da.

3. Dưỡng ẩm 

Dưỡng ẩm là bước không thể thiếu trong quy trình chăm sóc da, kể cả đối với da mụn. Dưỡng ẩm giúp cung cấp độ ẩm cho da, duy trì hàng rào bảo vệ da, ngăn ngừa khô da, bong tróc, và kích thích quá trình tái tạo da.

Đối với da mụn, bạn nên chọn kem dưỡng ẩm oil-free (không chứa dầu), non-comedogenic (không gây bít tắc lỗ chân lông), để cấp ẩm cho da mà không gây mụn. Thoa kem dưỡng ẩm sau khi làm sạch và tẩy tế bào chết, massage nhẹ nhàng để kem thấm đều vào da.

4. Chống nắng 

Tia UV trong ánh nắng mặt trời là một trong những nguyên nhân gây tổn thương da, kích thích sản sinh melanin, gây thâm và sạm da. Chống nắng là bước quan trọng để bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV, ngăn ngừa thâm mụn và giúp da khỏe mạnh hơn.

Sử dụng kem chống nắng phổ rộng SPF 30 trở lên hàng ngày, kể cả khi trời âm u hoặc ở trong nhà. Thoa kem chống nắng trước khi ra ngoài khoảng 20 phút, và thoa lại sau mỗi 2 giờ hoặc sau khi tiếp xúc với nước.

5. Chế độ ăn uống lành mạnh 

Chế độ ăn uống có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của làn da, bao gồm cả mụn trứng cá. Một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng sẽ giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho da, tăng cường sức đề kháng, và ngăn ngừa mụn.

Bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống đủ nước, hạn chế đồ ngọt, chất béo, đồ cay nóng, và thức ăn nhanh. Bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin A, C, E, kẽm... để hỗ trợ điều trị mụn và làm đẹp da.

6. Giữ tinh thần thoải mái

Căng thẳng, stress là một trong những nguyên nhân gây mụn và làm cho tình trạng mụn trở nên nghiêm trọng hơn. Giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ sẽ giúp cơ thể sản xuất ít hormone stress hơn, từ đó giảm nguy cơ nổi mụn.

Bạn nên tìm cho mình những phương pháp giải tỏa stress phù hợp, như tập yoga, thiền, nghe nhạc, đọc sách, dành thời gian cho gia đình và bạn bè... Ngủ đủ giấc cũng là một yếu tố quan trọng để giúp da khỏe mạnh và ngăn ngừa mụn.

Nặn mụn bằng tay tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho làn da. Thay vì tự ý nặn mụn, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị mụn an toàn, hiệu quả. Kết hợp với việc chăm sóc da đúng cách, bạn sẽ sớm sở hữu làn da sạch mụn, khỏe đẹp.

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về vấn đề nặn mụn.Đừng để những nốt mụn xấu xí làm ảnh hưởng đến sự tự tin và cuộc sống của bạn!

Nếu bạn đang có nhu cầu muốn sử dụng sản phẩm chăm sóc cá nhân nam giới của FYEO, vui lòng liên hệ thông tin dưới đây: 

Hotline: 1900 866836

Email: [email protected]

Website: https://fyeo.com.vn/

Địa chỉ: B1 - 11 Hàm Nghi, Cầu Diễn, Nam Từ Liêm, Hà Nội, Hanoi, Vietnam